Ságastallan mánáin
Go vánhemat dahje bargit oidnet ahte okta mánná givssiduvvo ja go ii oasálastte buori vugiin stoahkamis ja skihpárvuođas, de lea dehálaš háleštit daiguin mánáiguin geat leat mielde givssideamen.Ságastallan sáhttá:
a) plánejuvvot dahje
b) dahje dahkkot spontána mánáin juoga dáhpáhusa maŋŋá.
Gulahallan prinsihpat
Beroškeahttá lea go ságastallan plánejuvvon dahje dahkko spontána muhtin dáhpáhusa maŋŋá, de lea dehálaš ahte mánná vásiha sihke luohttámuša ja oadjebasvuođa ollesolbmo ektui ahte áigu guldalit ja váldit máná dovdduid ja vásihusaid duođas. Ollesolmmožin fertet don:
- Oažžut oktavuođa mánáin, hála máná beroštumi birra.
- Lea ge diehtomielalaš ahte leat fuolalaš ja liekkus.
- Guldal maid mánná muitala – ale muosehuhte su ságastallama.
- Dohkket máná dovdduid, sihke buriid ja lossa dovdduid.
- Veahket máná gávdnat sániid dovdduide.
- Veahket máná dovdduiguin, gávdnat sániid ja makkár dovddut orrot leamen.
- Čana máná vásihusa ja dovdduid dillái mii lei.
- Duođaš máná cealkámušaid. Duođaštit lea eanet go geardut, mearkkaša maid ahte beroštat ja leat empátalaččat das, ja responderet heivvolaš leahtuin ja jietnageavahemiin.
- Deattut váldit gulul dien dilis.
- Guldal fuolalaččat máná dovddahemiid go háliida loahpahit ságastallama dahje mánná háliida molsut fuomášumi. Čuovo mielde máná fuomášumis – muhto láides ruovttoluotta dahje loahpat.
Ollesolbmos lea ovddasvástádus ahte ságastallan loahpahuvvo buori vuogi mielde. Daja mánnái ahte lei buorre go son muitalii dutnje, ja dan birra ahte dii ollesolbmot áigubehtet čuovvut mielde ja háleštit fas ovttas
Plánejuvvon ságastallamat
Jus mánáidgárdi vuorjašuvvá ovtta máná ektui gii givssiduvvo, de lea dehálaš hállat vánhemiiguin vuos ovdal ja čielggadit máid plánejuvvon ságastallan mánáin galgá sisttis doallat ja mo galgá geaidnu viidáset. Go lea plánejuvvon ságastallan mánáin, de lea dehálaš ahte lea doarvái áigi. Dan ferte árvvoštallat juohke ovttaskas máná dili ektui.
- Gávnna sierra saji ja fála áinnas ovtta láse sáftta dahje čázi.
- Álggat ságastallama ja muitalat manne don háliidat hállat mánáin. Čujut konkrehta dáhpáhusaide. Dan dihte leat konkrehta ja buorit áicamat dehálaččat vuolggasadjin ságastallamii.
- Dovddat ahte mánáidgárdi háliida ahte don/mánáidgárdi háliida ahte mánás galgá buorre dilli mánáidgárddis.
- Jus mánná ii čuovo (soaitá ahte son berošta áibbas earás), čuovo gulahallanprinsihpaid.
- Muital mánnái jus leat hállan etniin dahje áhčiin.
- Muital maid dii ollesolbmot sáhttibehtet dahkat vai mánás galgá leat buorre dilli.
- Guldal mat máná jurdagat leat ja mat sáhttet leat buorit doaimmat su oaivila mielde.
Dá leat máŋga liŋkka main leat cavgileamit gažaldagaide maid sáhtát divvut diekkár ságastallamis.
Vejolaš liŋkkat:
https://www.bufdir.no/Foreldrehverdag/Selvfolelse_hos_barn/
Girjjit:
Mattias er alene, Ingrid Lund (Mattias lea okto, Ingrid Lund)
Kunsten å møte en bjørn, Camilla Otterlei (Mo deaivvadit guovžžain, Camilla Otterlei)
Første dag for Amina, Paul Leer-Salvesen (Amina vuosttaš beaivi, Paul Leer-Salvesen)
